Często bywa tak, iż małżonkowie pod wpływem jakiś wydarzeń, postaw, zachowań czy czynności decydują się zerwać łączące ich więzi nie tylko faktyczne, ale i prawne. Oczywiście najczęściej w takich sytuacjach któryś z małżonków, albo obydwoje, wnoszą pozew o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Wskazać jednak należy, iż rodzime regulacje prawa rodzinnego przewidują także instytucję unieważnienia małżeństwa.
Unieważnienie małżeństwa - przesłanki
W jakiej sytuacji można unieważnić małżeństwo? Przesłanki stwierdzenia nieważności małżeństwa wskazane są w zasadzie w art. 10 -16 k.r.o. Najczęściej występującymi przesłankami są: zawarcie małżeństwa przez osobę pozostającą już w związku małżeńskim, zawarcie małżeństwa przez osobę dotkniętą chorobą psychiczną bądź naruszenie zakazu zawierania małżeństwa przez powinowatych i krewnych w linii prostej.
Przesłanki do unieważnienia małżeństwa - najważniejsze
- Brak wymaganego wieku.
- Ubezwłasnowolnienie całkowite w chwili zawierania małżeństwa.
- Choroba psychiczna albo niedorozwój umysłowym jednego z małżonków istniejąca w dacie zawierania związku małżeńskiego
- Błąd woli.
- Bigamia.
- Pokrewieństwo lub powinowactwo w linii prostej.
- Przysposobienie.
- Niedopełnienie wymogów formalnych w przypadku zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika.
Rozwód a unieważnienie małżeństwa - różnice
Rozwód a unieważnienie małżeństwa to dwie różne procedury zakończenia związku małżeńskiego. Rozwód dotyczy legalnego rozwiązania ważnie zawartego małżeństwa cywilnego, podczas gdy unieważnienie małżeństwa odnosi się do związków uznanych za nieważne w oczach prawa.
W przypadku rozwodu, para małżeńska występuje do sądu cywilnego z wnioskiem o formalne zakończenie małżeństwa. Proces ten wymaga rozpatrzenia kwestii podziału majątku, ustalenia opieki nad dziećmi oraz alimentów. Rozwód jest dostępny w przypadku, gdy związek uległ załamaniu, jednak nadal był ważny od momentu jego zawarcia.
Unieważnienie małżeństwa jest bardziej złożonym procesem, a wniosek składany jest do odpowiednich instytucji kościelnych lub sądu cywilnego. Unieważnienie ma na celu stwierdzenie, że małżeństwo było nieważne od samego początku, na przykład z powodu błędów czy przymusu. W konsekwencji unieważnienie orzeka, że związek nigdy nie istniał prawnie.
Czym się różni unieważnienie małżeństwa kościelnego od cywilnego?
W przypadku unieważnienia małżeństwa kościelnego, procedura jest przeprowadzana przez odpowiednie sądy kościelne lub trybunały. Głównym celem tego procesu jest ustalenie, czy związek małżeński był nieważny od samego początku. Oznacza to, że w oczach Kościoła małżeństwo nie spełnia wymaganych warunków lub było związane z istotnymi problemami, które uniemożliwiają uznanie go za prawomocne. W rezultacie pozytywnego werdyktu unieważnienia, Kościół uzna, że to małżeństwo nigdy nie istniało.
Natomiast unieważnienie małżeństwa cywilnego jest procesem prowadzonym przez sądy cywilne, który jednak również prowadzi do uznania, iż małżeństwo nie istniało.
Skutki unieważnienia małżeństwa
Istotne są jednak skutki, jakie niesie stwierdzenie przez Sąd nieważności małżeństwa. Takie małżeństwo traktuje się, jakby nigdy nie zostało zawarte odnośnie większości jego aspektów. Zasadniczo dotyczy to stanu cywilnego, nazwiska, powinowactwa, osobistych praw i obowiązków małżeńskich czy spadkobrania.
Ważnym skutkiem jest także aspekt obowiązku alimentacyjnego, gdyż obowiązek taki będzie ciążył co do zasady tylko na małżonku, który zawarł małżeństwo w złej wierze. Jednakże w przypadku, gdy jeden z małżonków znajduje się w niedostatku, może również on żądać alimentów, nawet jeśli małżeństwo nie zostało zawarte w złej wierze.
Z kolei w stosunku do małoletnich takie orzeczenie wywiera skutki analogiczne jak w przypadku rozwodu, szczególnie w zakresie pochodzenia dzieci jak i ponoszenia kosztów ich utrzymania przez rodziców. Tylko na marginesie wskazuję, iż dopóki Sąd nie orzeknie o nieważności małżeństwa, jest ono ważne i wywołuje wszystkie skutki przewidziane prawem.
Orzeczenie nieważności małżeństwa Katowice
Kancelaria mecenasa Jarosława Reck, pomoże Ci zweryfikować, czy zawarłeś ważne małżeństwo, a w razie potrzeby na zlecenie podejmie wszelkie kroki prawne w zakresie jego unieważnienia. Specjalizując się w prawie rodzinnym, posiadamy wieloletnie doświadczenie i rozległą wiedzę, która umożliwia skuteczne i szybkie działanie.