Wbrew powszechnie panującemu przekonaniu Sąd może zasądzić alimenty nie tylko na rzecz dzieci czy małżonka, ale także na rzecz byłego małżonka. W jakich sytuacjach jest to możliwe? Od czego zależy wysokość alimentów na ex małżonka? Czy i kiedy obowiązek alimentacyjny wygasa?

W jakich sytuacjach sąd może zasądzić alimenty na ex małżonka?

Sąd może zasądzić na alimenty na rzecz byłego małżonka w dwóch sytuacjach: w przypadku tzw. niedostatku małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego oraz w przypadku istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Alimenty na rzecz byłego małżonka są zatem zależne od rozstrzygnięcia zawartego w wyroku rozwodowym co do winy małżonków w rozkładzie pożycia. Co to oznacza?

Niedostatek małżonka – wina obu stron lub rozwód bez orzekania o winie

Jeśli rozwód został orzeczony z winy obu małżonków lub małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód bez orzekania o winie któregokolwiek z nich, jeden z małżonków może domagać się zasądzenia od drugiego alimentów na swoją rzecz tylko w sytuacji, w której znajduje się w tak zwanym niedostatku, czyli szczególnie trudnej sytuacji materialnej i nie jest w stanie samodzielnie zaspokojać swoich podstawowych potrzeb życiowych.

Istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego – wyłączna wina drugiego małżonka

W sytuacji, kiedy rozwód został orzeczony z wyłącznej winy jednego z małżonków, uzyskanie alimentów przez małżonka niewinnego jest łatwiejsze niż w przypadku rozwodu bez orzekania o winie lub z winy obu stron. W takiej sytuacji małżonek niewinny nie musi pozostawać w niedostatku. Wystarczające jest jedynie wykazanie przez niego, że wskutek rozwodu nastąpiło pogorszenie jego sytuacji materialnej. Co ważne pogorszenie to musi mieć charakter istotny.

Od czego zależy wysokość alimentów zasądzonych na ex małżonka?

Oczywiście małżonek może żądać alimentów w zakresie odpowiadającym po pierwsze – jego usprawiedliwionym potrzebom, po drugie – możliwościom majątkowym i zarobkowym małżonka zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby to podstawowe potrzeby bytowe każdego człowieka, takie jak wydatki mieszkaniowe, zakup żywności, artykułów pierwszej potrzeby, leków, odzieży.

Z kolei badając możliwości majątkowe i zarobkowe sąd bierze pod uwagę nie wysokość osiąganego przez małżonka dochodu czy wynagrodzenia za pracę, ale to jakie dochody byłby w stanie uzyskiwać przy maksymalnym wykorzystaniu swojego wykształcenia, doświadczenia zawodowego, sił i kwalifikacji.

Czy istnieje minimalna albo maksymalna wysokość alimentów na ex małżonka?

Nie. Każda sprawa rozpoznawana jest przez sąd w sposób indywidualny, a ostateczne rozstrzygnięcie jest zależne od kilku czynników, w szczególności tego ile zarabia zobowiązany do zapłaty alimentów, jakie ma zdolności zarobkowe, jaki ma majątek, jak bardzo pogorszyła się sytuacja byłego małżonka wskutek rozwodu.

Czy obowiązek płatności alimentów na byłego małżonka jest dożywotni?

W przypadku rozwodu bez orzekania o winie – sąd może zasądzić alimenty maksymalnie na okres 5 lat licząc od dnia uprawomocnienia sięwyroku orzekającego rozwód. Przy rozwodzie z orzeczeniem o winie – nie ma żadnych ograniczeń czasowych.

Czy obowiązek alimentacyjny na ex małżonka wygasa w przypadku zawarcia nowego małżeństwa?

To zależy. Zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę zobowiązaną do płacenia alimentów nie spowoduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego wobec byłego małżonka. Obowiązek ten wygaśnie jedynie w sytuacji ponownego wstąpienia w związek małżeński przez osobę uprawnioną do otrzymywania alimentów.

Czy zapłaty alimentów na byłego małżonka można dochodzić wyłącznie w postępowaniu rozwodowym?

Można, ale nie trzeba. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie – małżonek uprawniony do alimentów od byłego małżonka może ich dochodzić przez 5 lat. Z kolei w przypadku rozwodu z orzeczeniem wyłącznej winy jednego małżonka – brak jest ograniczeń czasowych, co oznacza, że małżonek niewinny może żądać alimentów na swoją rzecz w każdym czasie – nawet kilka czy kilkanaście lat po rozwodzie.

Masz więcej pytań lub potrzebujesz pomocy w sprawie rodzinnej? Zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z kancelarią.