W jakich sytuacjach możliwe jest dokonanie podziału majątku oraz jakie dokumenty są to tego niezbędne? Czy zawarcie małżeństwa zawsze oznacza wspólność majątkową? Czy do podziału majątku konieczny jest rozwód? Na te, jak również inne pytania związane z tematyką podziału majątku odpowiemy w dzisiejszym artykule.

Wspólność majątkowa małżeńska – co to oznacza?

Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje tak zwana wspólność majątkowa (nazywana często wspólnością ustawową). Oznacza to, że od momentu zawarcia małżeństwa wszystkie przedmioty majątkowe są własnością zarówno męża, jak i żony niezależnie od tego czy zostały nabyte przez obojga małżonków czy tylko przez jednego z nich. Tak więc w przypadku zawarcia małżeństwa do majątku wspólnego wchodzić będą między innymi wynagrodzenie za pracę obojga małżonków, dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, a nawet środki z OFE (otwartego funduszu emerytalnego).

Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje również wyjątki wyszczególniając listę przedmiotów majątkowych, które nie są objęte wspólnością majątkową i należą do tak zwanego majątku osobistego każdego z małżonków.

Kiedy i jak można dokonać podziału majątku wspólnego?

W czasie trwania wspólności majątkowej (w trakcie trwania małżeństwa) żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego (art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Majątek wspólny można podzielić tylko po ustaniu wspólności majątkowej, a zatem w dwóch przypadkach:

– po rozwiązania małżenstwa – przez rozwód

– w trakcie trwania małżeństwa – jedynie po ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej (tak zwana intercyza)

Zasadą jest, że małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, co oznacza, że w przypadku podziału ich majątek dzielony jest na równe części (każdy małżonek dostaje połowę majątku). Przepisy polskiego prawa dopuszczają jednak, aby sąd dokonał nierównego ustalenia udziałów – z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego. Jest to jednak możliwe wyłącznie z ważnych powodów.

Podziału majątku można dokonać w sposób polubowny – jeśli oboje małżonkowie dojdą do porozumienia co wchodzi w skład ich majątku wspólnego i w jaki sposób chcą ten majątek podzielić (co przyznać na wyłączną własność męża, co na wyłączną własność żony, ewentualnie co sprzedać i w jaki sposób podzielić się pieniędzmi uzyskanymi ze sprzedaży).

Z reguły jednak z uwagi na trudne emocje towarzyszące małżonkom przy konieczności dokonania podziału dorobku całego ich życia podział majątku dokonywany jest w ramach postępowania sądowego.

Kroki formalne przy podziale majątku – checklista

Aby dokonać podziału majątku wspólnego należy złożyć do sądu rejonowego odpowiednio przygotowany i uzasadniony wniosek zawierający:

– wyszczególnienie składników majątku wspólnego

– szacunkową wartość poszczególnych składników majątku wspólnego lub – w przypadku wątpliwości – ewentualny wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego odpowiedniej specjalności celem oszacowania wartości danego składnika.

– wskazanie proponowanego sposobu podziału majątku, tj. jaki składnik przyznać na wyłączną własność męża, jaki na wyłączną własność żony, ewentulanie co sprzedaż i w jaki sposób podzielić się pieniędzmi).

Dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku to:

– prawomocny wyrok rozwodowy lub intercyzę (potwierdzenie ustanowienia przez małżonków rozdzielności majątkowej);

– tytuły własności do poszczególnych składników majątku

– potwierdzenie dokonania opłaty sądowej – 1000 złotych (w przypadku spornych stanowisk małżonków) lub 300 złotych w przypadku (zgodnych stanowisk stron)

Jak może pomóc adwokat z Katowic w negocjacjach i procesie sądowym?

Kancelaria adwokacka z Katowic – Adwokaci Reck z powodzeniem reprezentuje klientów w sprawach rodzinnych, w tym w sprawach o podział majątku przed sądami wszystkich instancji. Pomagamy sporządzić wniosek o podział majątku lub odpowiedź na wniosek oraz pozostałe pisma procesowe w toku postępowania, jak również przygotować wszystkie niezbędne dokumenty. Nasi adwokaci reprezentują swoich klientów również w trakcie mediacji i negocjacji w sprawach rodzinnych. Posiadamy bogate, wieloletnie doświadczenie poparte ugruntowaną wiedzą.

Czy można uniknąć długiego procesu – alternatywne rozwiązania

Aby uniknąć postępowania sądowego w sprawie o podział majątku nie pozostaje nic innego jak wypracowanie z byłym małżonkiem / byłą małżonką zgodnego stanowiska.

Niezbędne w tym zakresie mogą okazać się zdolności negocjacyjne profesjonalnego pełnomocnika, bowiem sprawom rodzinnym (w tym zwłaszcza majątkowym) towarzyszą z reguły negatywne emocje, przez co brak jest pola do prowadzenia spokojnych, polubownych rozmów zmierzających do wypracowania ugodowego stanowiska.

Nasi adwokaci z siedzibą w Katowicach oferują wsparcie na każdym etapie postępowania sądowego, a także w postępowaniu przedsądowym na etapie negocjacji.

Najczęstsze problemy i spory przy podziale majątku

Do najczęstszych problemów należą:

– ustalenie wartości poszczególnych składników majątku – w tym celu często kluczowa okaże się opinia biegłego sądowego, który posiadając odpowiednią specjalistyczną wiedzę z danego zakresu rzetelnie wskaże ile wart jest dany składnik majątku wspólnego tak, aby żaden z małżonków nie był poszkodowany poprzez zaniżenie wartości dzielonego majątku

– ustalenie kwestii spłat i dopłat – w przypadku przyznania danego składnika na rzecz jednego małżonka drugiemu należy się z tego tytułu stosowna spłata, przy składnikach szczególnie wartościowych, do których należą zazwyczaj nieruchomości problematyczna pozostaje kwestia wysokości ewentualnych rat, w jaki małżonek miałby spłacić drugiego małżonka oraz ostateczny termin spłaty