Dziś skupimy się na wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej, sygn. V GC 87/22, dotyczącym roszczenia wykonawcy o zapłatę 650 tys. zł za roboty dodatkowe. W tej sprawie reprezentowaliśmy pozwanego inwestora, a sąd prawidłowo oddalił powództwo. Wyrok ten zwraca uwagę na cztery kluczowe kwestie, które są istotne dla uczestników procesu budowlanego, zarówno dla inwestorów, jak i wykonawców.

Wynagrodzenie za roboty dodatkowe w kontekście umowy ryczałtowej

W każdej inwestycji budowlanej, od prostych remontów po skomplikowane budowy, zmiany w projekcie są nieuniknione. Projekty są dynamiczne i mogą wymagać modyfikacji. Jednak nie każda zmiana lub dodatkowe prace zasługują na dodatkowe wynagrodzenie. Przykładowo, roboty będące naturalnym wynikiem procesu budowlanego lub prace zamienne, które wykonano z użyciem innych technologii, materiałów czy urządzeń, nie zawsze wymagają dodatkowej zapłaty. Kluczowe jest, aby wykonawca dokładnie zinwentaryzował i udokumentował zakres wykonanych robót, za które zamierza rościć wynagrodzenie. Musi on udowodnić, iż konkretne roboty o określonym zakresie zostały wykonane, co może być wyzwaniem, zwłaszcza w przypadku robót ulegających zakryciu.

Przedawnienie roszczeń o wynagrodzenie za roboty dodatkowe

Kiedy najlepiej ubiegać się o zapłatę za wykonane roboty dodatkowe? Odpowiedź jest prosta: jak najszybciej, najlepiej zaraz po ich wykonaniu, co nabiera szczególnego znaczenia w przypadku wieloetapowej inwestycji trwającej kilka lat.

Zasadniczo roszczenie to przedawni się po trzech latach licząc od ukończenia robót dodatkowych. Bezusterkowość wykonanych robót, podpisanie protokołu odbioru przez inwestora, ani odbiór końcowy nie wpływają na termin przedawnienia wynagrodzenia za wykonanie robót dodatkowych, co jest często mylnie rozumiane.

Wpływ wystawienia faktury VAT na termin przedawnienia

Odroczenie wystawienia faktury VAT nie ma wpływu na termin przedawnienia roszczenia. Jeśli roboty dodatkowe zostały wykonane w październiku 2020 r. i wówczas mogły zostać zafakturowane, a mimo to dokument rozliczeniowy wystawiono dopiero w październiku 2022 r., termin przedawnienia będzie liczony od daty wcześniejszej.

Formalne wymogi postępowania gospodarczego

Strony powinny przestrzegać warunków zawartych w umowie. Dodatkowe ustalenia pozaumowne muszą być również zawarte w dokumentacji umownej. W analizowanej sprawie sąd słusznie stwierdził, że skoro umowa ściśle przewidywała warunki dotyczące zlecenia robót dodatkowych, w tym sporządzenie protokołu konieczności i pisemny aneks pod rygorem nieważności, nie będzie przesłuchiwał w procesie świadków, aby udowodnić coś, co winno być odzwierciedlone w dokumentach. Sąd uznał, że strony – będąc profesjonalistami w branży budowlanej – są zobowiązane samodzielnie zadbać o zabezpieczenie swoich interesów na wypadek przyszłych sporów sądowych.

Podsumowanie

Omawiany wyrok jest cenną lekcją dla wszystkich uczestników procesu budowlanego. Podkreśla on znaczenie precyzyjnej dokumentacji, terminowego dochodzenia roszczeń oraz przestrzegania formalnych wymogów umownych. Zarówno inwestorzy, jak i wykonawcy powinni być świadomi tych aspektów, aby skutecznie zabezpieczyć swoje interesy.