Życie układa się różnie i nie zawsze rodzice mogą sprawować opiekę nad swoimi dziećmi. Za przykład może posłużyć sytuacja, w której to jedno z rodziców nie żyje, a drugie zostało pozbawione wolności. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, jeśli dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem prawnym małoletniego powinna być ustanowiona przede wszystkim osoba wskazana przez ojca lub matkę, jeżeli nie byli pozbawieni oni władzy rodzicielskiej. Przede wszystkim może to być osoba z rodziny osoby małoletniego, a także nowy partner rodzica dziecka, z którym to ojciec, bądź matka pozostaje w nowym związku małżeńskim.

Jak ustanowić opiekuna prawnego dla dziecka?

Wniosek o ustanowienie opieki nad dzieckiem składamy do Sądu rodzinnego, w okręgu, w którym zamieszkuje małoletni. We wniosku w tym należy wskazać i opisać, osobę, która to ma być opiekunem prawnym dla naszego dziecka. Najważniejsze, aby dokładnie i precyzyjnie uargumentować, dlaczego właśnie ta osoba, ma zostać opiekunem prawnym. Opiekuna ustanawia Sąd rodzinny. Objęcie opieki następuje poprzez złożenie przyrzeczenia przed Sądem rodzinnym. Wybrany opiekun prawny dziecka jest zobowiązany objąć swe obowiązki niezwłocznie. Ponadto, tuż po rozpoczęciu sprawowania opieki, opiekun musi sporządzić inwentarz majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawić go Sądowi rodzinnemu.

Kto może zostać opiekunem prawnym? Wymogi

Opiekunem prawym nie może być ustanowiona osoba, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych, bądź została pozbawiona praw publicznych. Ponadto, opiekunem małoletniego nie może zostać osoba, która to została pozbawiona władzy rodzicielskiej albo skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności albo za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby lub za przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim. Co więcej, opiekunem prawnym nie może zostać ustanowiona także osoba, wobec, której między innymi orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej w wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi. Należy mieć również na uwadze, przy wyborze kandydata na opiekuna prawnego dziecka, czy w stosunku do tej osoby nie zachodzi prawdopodobieństwo, że osoba ta może nie wywiązać się należycie z obowiązków opiekuna.

Obowiązki opiekuna prawnego – co należy do jego zadań?

Ustanowiony opiekun będzie odpowiedzialny za potrzeby życiowe oraz majątek dziecka oddanego mu pod opiekę. Opiekun prawny dziecka odpowiadać będzie między innymi za mieszkanie, wyżywienie, opiekę lekarską, a w niektórych przypadkach także i za edukację małoletniego. Obowiązki swoje jest zobowiązany wykonywać z należytą starannością, tak jak wymaga tego dobro pozostającego pod opieką. Co ważne, opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Opiekun prawny sprawuje opiekę bezpłatnie. Natomiast może wnioskować do sądu o przyznanie stosownego wynagrodzenia okresowego albo jednorazowego w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Ponadto, opiekun jest uprawniony do korzystania z wielu ulg na podobnych zasadach, tak jak rodzice dziecka.

W czasie sprawowania opieki, opiekun podlega stałemu nadzorowi Sądu rodzinnego, który to na bieżąco kontroluje, czy opiekun należycie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Ponadto, Sąd rodzinny może udzielać wskazówek opiekunowi, żądać wyjaśnień w razie niepokojących sygnałów, a także nakazać przedstawienie dokumentów, które są związane ze sprawowaniem opieki. Z ważnych powodów Sąd rodzinny na zgłoszone przez opiekuna żądanie zwolni go z jego funkcji.

Niewątpliwe ustanowienie opiekuna w postaci osoby wskazanej przez rodziców dziecka jest najodpowiedniejszym rozwiązaniem. Bardzo często osoby wskazane przez rodziców, poprzez osobistą styczność z małoletnim mają już wytworzoną wspólną głęboką więź emocjonalną. Najczęściej opieka ustanawiana jest dla małych dzieci, które to potrzebują wokół siebie osób im bliskich, przy których czują się bezpiecznie i spokojnie, czyli kogoś z kręgu swojej rodziny np. babcie, czy też jak wskazano na wstępie- osoby będącej obecnym partnerem/partnerką rodzica małoletniego.

Edukacja społeczności promuje upowszechnianie i wymianę kulturową.

Ile czasu trwa proces ustanowienia opiekuna prawnego?

Czas trwania procesu zależy od indywidualnej sytuacji, liczby spraw w sądzie oraz kompletności złożonej dokumentacji. Średnio ustanowienie opiekuna prawnego trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Jeśli sprawa jest pilna, sąd może wyznaczyć opiekuna tymczasowego, który przejmuje obowiązki do czasu wydania ostatecznej decyzji.

Opiekun tymczasowy a opiekun prawny – różnice i znaczenie prawne

Opiekun prawny dziecka posiada pełne uprawnienia do reprezentowania go w sprawach urzędowych, edukacyjnych i zdrowotnych. Natomiast opiekun tymczasowy sprawuje opiekę jedynie do momentu wydania decyzji ostatecznej. Różnica między opiekunem tymczasowym a opiekunem prawnym polega więc na czasie trwania i zakresie uprawnień – opiekun tymczasowy działa jedynie doraźnie, a jego obowiązki mogą zostać zmienione przez sąd.

Wniosek o ustanowienie opieki nad dzieckiem – wzór i instrukcja wypełnienia

Aby poprawnie wypełnić wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego, należy podać:

• dane dziecka i wnioskodawcy,
• uzasadnienie wniosku (np. brak zdolności rodziców do opieki),
• informacje o warunkach, jakie wnioskodawca może zapewnić dziecku,
• załączniki, takie jak akt urodzenia dziecka czy dokumenty potwierdzające sytuację prawną rodziców.

Jeśli potrzebujesz wniosku o ustanowienie opiekuna prawnego dla dziecka – wzór, warto skonsultować się z sądem rodzinnym lub pobrać gotowy formularz ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości.

Borykasz się z podobną sytuacją, bądź znasz kogoś, kto nie wie jak dokonać wyboru opiekuna prawnego dla swojego dziecka? Zapraszamy do nas! Jako kancelaria adwokacka z Katowic, specjalizująca się prawie rodzinnym i opiekuńczym zapewniamy profesjonalne i fachowe doradztwo, biorąc za główny cel ochronę i dobro Twojego dziecka.